Τι σκέφτεστε όταν ακούτε τον όρο ειδική εκπαίδευση?
…Μήπως φαντάζεστε μαθητές αποξενωμένους σε μια αίθουσα διδασκαλίας μόνους τους μακριά από τους συνομήλικους τους? Παλαιότερα οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες αποκτούσαν συχνά ονόματα και χαρακτηρισμούς όπως τεμπέλης, άτακτος, δεν παίρνει τα γράμματα, δεν ενδιαφέρεται η ακόμη χειρότερα… Οι ευθύνες μεταβιβάζονταν είτε στον εκπαιδευτικό είτε στους γονείς, γεγονός που κατάφερνε να αυξάνει το στρες και στις δυο πλευρές ταυτόχρονα και αντί να προσπαθούν για την εκπαίδευση του παιδιού, να βρίσκονται σε μια συχνή διαμάχη μεταξύ τους. Οι μαθητές αυτοί συχνά περιθωριοποιούνταν, απομονώνονταν η ακόμη γίνονταν στόχος εκφοβισμού από τους συνομήλικους τους η τα υπόλοιπα παιδία του σχολείου, και είτε εγκατέλειπαν το σχολείο νωρίς είτε το τελείωναν χωρίς να έχουν αποκτήσει επαρκείς γνώσεις για να καταφέρουν να βρουν δουλείες που αναλογούσαν στις πραγματικές τους δυνατότητες, εφόσον ποτέ δεν κατάφεραν να φτάσουν σε αυτές.
Η κοινωνία…
Ευτυχώς πλέον η κοινωνία και οι επιστήμες έχουν φτάσει σε επίπεδο όπου η στοιχειώδης εκπαίδευση αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα για όλους τους μαθητές ανεξαρτήτως. Όλοι οι μαθητές, είτε με ειδικές ανάγκες είτε χωρίς, συνυπάρχουν στα ίδια σχολικά περιβάλλοντα, στις ίδιες τάξεις με τα υπόλοιπα παιδία της ηλικίας τους, και ο κάθε ένας ξεχωριστά, ανάλογα με τις δυνατότητες και ανάγκες που έχει, συμμετέχει στην διδακτική διαδικασία όσο και οι υπόλοιποι μαθητές. Με κοινή διδασκαλία και μάθηση που κατεύθυνση έχει την ξεχωριστή αξία του κάθε ατόμου, δίνοντας έμφαση στις ατομικές ανάγκες και στην αποδοχή της διαφορετικότητας του. Όλα τα παιδιά, έχουν δικαίωμα να συμπεριλαμβάνονται μέσα σε μια «κανονική» τάξη και να λαμβάνουν το ίδιο πρόγραμμα μάθησης με τα υπόλοιπα παιδιά, αλλά με τις ανάλογες διαφοροποιήσεις.
Τι είναι η Ειδική Εκπαίδευση?
Η ειδική εκπαίδευση είναι ένα σύνολο παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που σήμερα στοχεύει στο να βοηθήσει τα άτομα με ειδικές και εκπαιδευτικές ικανότητες να εκπαιδευτούν χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα περιθωριοποιηθούν. Μία προσεκτικά εξατομικευμένη προσέγγιση αποδεδειγμένων στρατηγικών και δραστηριοτήτων που επιλέγονται ειδικά για να στοχεύουν συγκεκριμένες μαθησιακές ανάγκες, δίνοντας στους μαθητές την ευκαιρία να αναπτυχθούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Στην ουσία είναι ένας συνδυασμός της διδασκαλίας και της υποστήριξης του μαθητή που μαζί με την δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών στοχεύουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των δυσκολιών και την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών αναγκών του. Στοχεύει στην ανάλυση και περιγραφή των αδυναμιών ενός μαθητή σε σύγκριση με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης της ίδιας ηλικίας και την ίδια στιγμή, σχεδιάζονται οι πρακτικές που θα βοηθήσουν και θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Οι στόχοι της…
Ένας από τους κύριους στόχους της Ειδικής Εκπαίδευσης είναι η ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή. Μέσα απ’ τη διδασκαλία ο μαθητής επαναπροσδιορίζεται, κοινωνικοποιείται, μαθαίνει να συνεργάζεται με τους συνομηλίκους του και σιγά-σιγά να ανεξαρτητοποιείται. Αυτό με την σειρά του εκπληρώνει έναν άλλο βασικό στόχο, που είναι η ένταξη του μαθητή στα πλαίσια του γενικού σχολείου και μετέπειτα στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή. Έχοντας μάθει να συμβιώνει ομαλά και αποτελεσματικά στα πλαίσια μιας σχολικής τάξης, εντάσσεται το ίδιο ομαλά και στην κοινωνία μέσω τους επαγγέλματος που θα ακολουθήσει αλλά και μέσω των κοινωνικών του συναναστροφών.
Τι επιδιώκει?
Ο ειδική εκπαίδευση επιδιώκει την αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών, την αξιοποίηση αλλά και βελτίωση των δεξιοτήτων και δυνατοτήτων ώστε να καταφέρουν να ενταχθούν όσο το περισσότερο δυνατόν στο γενικό σχολείο, όπου αυτό είναι δυνατόν. Επίσης επιδιώκει την αρμονική συμβίωση τους με το κοινωνικό σύνολο και την ισότιμη κοινωνική τους εξέλιξη με την διασφάλιση της πρόσβασης τους σε όλες τις υποδομές του σχολικού περιβάλλοντος.
Πως λειτουργεί?
Δεν υπάρχει ένας κανόνας που να μπορεί να εφαρμοστεί το ίδιο σε όλα τα παιδία ανεξαρτήτως, για αυτό και η ειδική εκπαίδευση αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε παιδιού ξεχωριστά. Ο ειδικός παιδαγωγός δουλεύει με άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε μαθησιακό, συναισθηματικό, ψυχικό αλλά και σωματικό επίπεδο προσαρμόζοντας την διδασκαλία για να εξυπηρετεί τις ανάγκες του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Συνήθως συνεργάζεται με τους γονείς, συμβούλους, δασκάλους, ψυχολόγους και άλλους επαγγελματίες που δουλεύουν με το συγκεκριμένο άτομο για να οργανώσουν μαζί και να συντάξουν ένα ατομικό πλάνο εκπαίδευσης το οποίο αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την εκπαιδευτική πορεία του κάθε μαθητή.
Το Αποτέλεσμα…
Με την βοήθεια της ειδικής εκπαίδευσης βοηθούμε το κάθε άτομο που αντιμετωπίζει δυσκολίες, να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, προσφέροντας υποστήριξη και ανάλογη βοήθεια για την ομαλή ένταξη του στην κοινωνία. Η ειδική εκπαίδευση ενισχύει την απόκτηση δεξιοτήτων και γνώσεων για να βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει ανεξαρτησία και προσωπική ευθύνη. Περιλαμβάνει την ακαδημαϊκή μάθηση, την κοινωνικοποίηση, τις προσαρμοστικές δεξιότητες, την επικοινωνία, τη βελτίωση των παρεμβατικών συμπεριφορών και τη γενίκευση των ικανοτήτων σε πολλά περιβάλλοντα.
Ειδικός Παιδαγωγός